- Lửa cháy ! Lửa cháy ! Ông nội ơi, lửa cháy gần tới Lung Tràm rồi.

Thằng Đậu đứng ngoài sân, chổng mông réo ông nội nó tựa đuổi bò
ăn mạ. Bác Ba Phi với tay lên gác chụp vội cây chèo, chạy ra sân. Nhưng
bác lại chạy trở vô, đến bên đầu vách vớ lấy chiếc khăn choàng tắm tiều
bịt khấc lên đầu, quay trở ra. Vừa đến thềm nhà, bác lại quên chiếc áo
và gói thuốc bánh giồng, lại quay trở vô lần nữa. Bác lận gói thuốc vào
lưng quần, vắt chiếc áo lên vai. Bác Ba Phi lại chạy ra. Khi bác xuống
tới bến thì thấy thằng Đậu đã cầm sào đứng sẵn trước mũi ghe.

Nhìn ông nội lính quýnh, thằng Đậu mắc cười, nó dậm chân, réo quyết liệt:

- Rút đi ! Ông nội cứ cà rịch cà tang để rùa nó bò xuống lung "chém vè" hết trọi.

Bác Ba Phi nhảy vội xuống lái ghe, xeo bung ra dòng nước. Vừa
kềm lái thả xuôi theo dòng nước chảy, bác Ba vừa sửa lại chiếc khăn bịt
khấc trên đầu, vắt lại chiếc áo từ vai này qua vai kia, vận lại cái
lưng quần lá nem lưng trắng. Chiếc ghe bị nước U Minh đạp trôi nhanh
quá, tấp hông vào cọc cây cầu khỉ bắc ngang kinh, rồi hất ra một cái làm
hai ông cháu bác Ba chới với. Chiếc ghe chòng chành. Thằng Đậu cằn
nhằn ông nội:

- Vậy đó! Ông nội kềm lái gì đâu...

Bác Ba lụp chụp quơ chèo nạy mạnh cho chiếc ghe bung ra giữa dòng, hào hển bảo cháu:

- Không sao, còn kịp...

Chiếc ghe tam bản sức chở hàng chục tấn của hai ông cháu bác Ba
Phi đã cặp lại mé Lung Tràm. Quả như bác dự kiến, ngọn lửa đốt đồng còn
cháy xa lơ tận trên kinh Đường Ranh. Lửa giăng thành hình vòng cung,
cháy nà xuống. Mùa khô cỏ cao ngập đầu, xuống ủ thành một lớp bổi khô
làm mồi cho lửa cháy nhạy vô cùng ! Dưới lớp cỏ bổi ấy là mặt đất lỗ chỗ
những hố lá, lò rèn. Một địa thế như vậy rất thuận lợi cho các loài
rùa, rắn, ếch, chuột xây dựng những "thành phố" mà sống mọc râu. Nhưng
hôm nay, bọn chúng phải bồng chống nhau chạy trối chết bởi ngọn lửa ác
hại này.

Ngọn lửa như một lũy tre, đỏ kéo giăng từ mé biển vô tới Kinh
Ngang, cứ ào ào từ trên gió cháy nà xuống. Các loài rùa, rắn, trăn, chồn
chạy dồn xuôi theo chiều gió mà tỵ nạn. Bởi vậy hai ông cháu bác cột
sợi dây đỏi ghịt mũi ghe vào gốc cây, dùng sào banh cặm ép lái ghe sát
vào bờ. Rồi hai ông cháu hè hụi khiêng một tấm ván lớn làm cây đòn dày
bắc từ be ghe lên bờ thành một nhịp cầu. Lặn ngụp trong biển khói mù mịt
của ngọn lửa từ trên gió thổi xuống, hai ông cháu bác Ba vẫn mắm môi
gần ngạt thổi, nước mắt chảy ràn rụa, họ cố làm cho xong cái "bến phà"
cho các loài vât từ trên bờ bò xuống.

Xong đâu đó, hai ông cháu bác Ba cầm hai thanh gỗ, quấn khăn
trùm mặt để chống khói, kẻ ngồi mũi, người ngồi lái ghe mà chờ. Lửa cứ
từ trên gió cháy đùa xuống một cách tàn bạo ! Lửa bay tàn đỏ trời, rơi
vãi đầy người bác Ba và thằng Đậu, họ phải luôn tay đập phủi để khỏi bị
lửa ngún cháy quần áo.

Hàng rào lửa cháy tràn xuống còn độ vài trăm mét nữa tới mé Lung
Tràm, nhưng ông cháu bác Ba Phi vẫn chưa thấy động tĩnh gì. Thằng Đậu
sốt ruột:

- Coi mòi bữa nay trớt quớt rồi đó ông nội!

Bác Ba cũng hoài nghi:

- Không lẽ kỳ vậy. Chờ chút coi.

Bác Ba Phi nói vừa dứt, bỗng thấy trên mé lung, chỗ đám cỏ xanh
rì vụt động đậy. Thằng Đậu nhóng lên xem. Bác Ba cũng nhìn theo. Có lẽ
là hơi lửa quận vào lùm cỏ rung rinh. Họ càng nhìn kỹ. Không ! Có một
con gì xạo xự bên dưới. Ơ, không phải chỉ một con, mà có đến cả bầy !
Rồi bất thần một con chuột cống nhum lông đen sì vọt ra. Con chuột chạy
ra khoảng trống, vội dừng lại, giương đôi mắt tròn đen, nhìn ngơ ngác.
Rồi một con chồn đèn vàng óng cũng vọt ra, dừng lại cạnh con chuột, đảo
cặp mắt lừ đừ nhìn chuột như muốn dò hỏi một chuyện cơ mật. Chuột cống
quay lại nhúc nhít hai hàng ria mép có lẽ muốn trao đổi một vấn đề quan
trọng với anh bạn đồng hành. Nhưng phía sau, từ trên đám cỏ đã xao động
rào rào do đàn chuột cống và chồn đèn tràn tới. Thấy hai loại nầy là đồ
vô dụng, bác Ba Phi lắc đầu chán nản, vung thanh gỗ lên ra vẻ từ chối.
Con chuột cống với con chồn đèn càm đầu thấy thái độ người chủ ghe không
đồng ý tiếp đón, chúng liền mở mũi sang hướng khác, dàn đàn tuôn đại
xuống Lung Tràm, lội qua bên kia. Ông cháu bác Ba ngồi trên ghe nhìn
chuột và chồn lội đầy nghẹt một khúc sông mà vỗ tay cười ngất. Họ đậu
ghe ở đây là để đón bắt loại rùa, có giá trị hơn.

Thế rồi đến những con trăn vằn vện lần lượt bò ra, bất chợt lọt
đến khoảng đất trống, con nào cũng cất đầu lên, le le cái lưỡi ba chia
dường như hỏi chào bác Ba Phi để thăm dò đường đi. Bác Ba cũng vung
thanh gỗ lên, lắc đầu, làm lũ trăn cụt hứng, quay đầu bò đi hướng khác.
Nhìn theo những con trăn, bác Ba lẩm bẩm:

- Ai công đâu bắt chúng nó về. Da trăn lúc này rẻ mạt, thịt xảm xì. Dù có mướn cũng không ai thèm ăn.

Bác Ba Phi cùng thằng Đậu cứ cầm hai thanh gỗ ngồi chờ. Và sau
đó, lúc hàng rào lửa bủa xuống còn độ một trăm mét, bấy giờ cái "mặt
hàng" của hai ông cháu bác Ba chờ đợi mới lần lượt xuất hiện. Mé cỏ
rung lên như có một con trốt xoáy, một số rùa nho nhỏ bằng cái chén ăn
cơm rải rác bò ra. Rùa vàng, rùa quạ, rùa nắp, rùa hôi đều có mặt. Ra
đến khoảng trống, chúng xếp thành hàng đôi đi xuóng "bến phà" cà rì cà
rụp. Thằng Đậu thấy rùa nhỏ con tỏ vẻ không hài lòng, đưa mắt ngó chừng
để dò ý ông nội. Bác Ba chặt lưỡi, lắc đầu ngầm bảo là mình cũng chán.
Hai ông cháu bác Ba ngồi nhích lại hai bên đầu cầu, dùng thanh gỗ gạt
những con rùa đang bò, rơi xuống nước. Rùa rớt bao nhiêu thì bám vào be
ghe bấy nhiêu.

Lửa cứ cháy nà tới. Rùa xếp hàng ba rồi hàng tư vội vã chạy rụp
rụp xuống ghe một cách khẩn trương. Bấy giờ có những con rùa lớn hơn,
mai đen ngời bằng cái tô úp đầu.

Thằng Đậu cũng lại dòm chừng ông nội để hỏi ý kiến. Bác Ba có hơi suy nghĩ rồi mới chíp môi, nhự gật đầu.

Đến lúc hàng rào lửa đã cháy còn độ năm mươi mét nữa là tới mé
lung, bây giờ rùa bự mới lụp cà lụp cụp bò tới. dẫn đầu là một chú càng
đước mai lớn bằng cái sàng gạo, hai đầu yếm nhọn lởm chởm hình răng cưa.
Khi đến đầu cầu, chú càng đước dừng lại, đưa tay chùi nước mắt và hả
họng cúi đầu chào bác Ba. Bác Ba Phi vuốt râu, mỉm cười và gật đầu một
cách hài lòng. Từc thì đàn rùa xếp thành hàng bốn bò thẳng xuống.

Nhưng cái thứ "thầy rùa" này cũng gian manh đáo để, trong mỗi
đầu hàng tư chúng lại xen vào một chú nhỏ. Hai ông cháu bác Ba cương
quyết không chấp nhận, thấy con rùa nào nhỏ bò lộn trong hàng liền bạt
tai một cái, rơi xuống nước. Lũ rùa bị rơi thành dề đeo theo hai bên be
ghe, một tay quạt nước nâng tấm thân nặng nề cho nổi lên khỏi chết đuối.

Lửa cháy ào tới. Đám cỏ xanh mỗi lúc một xáo động. Cỏ guộng
giồng và ngã liệt. Đó là những đàn rùa lớn nhất chạy chết, đang tràn
tới. Chúng chạy loạn xạ không còn trật tự gì cả. Mạnh con nào nấy mang
chiếc mai kình càng của mình mà chồm đại lên lưng đồng loại để tranh
nhau xuống phà. Chúng bị khói un, nước mắt nước mũi chảy choàm ngoàm,
nhưng vẫn cứ chạy bằng ba chân còn một chân đưa lên che lấy mặt.

Rùa xuống đã đầy ghe. Bác Ba ra lịnh cho thằng Đậu mở sợi dây
cột đằng mũi. Bác rút đòn dày rồi nhổ sào banh xô chiếc ghe bung ra.
Những con rùa tới sau phải nhảy bừa xuống sông, kết bè với đám rùa đeo
theo hai bên be ghe nãy giờ, thế là hai ông cháu bác Ba Phi cho ghe bung
ra giữa dòng sông, xuôi theo nước trở về.

Đàn rùa đeo theo hai bên ghe, khi ra giữa sông sợ bị chìm, chúng
hoảng vía đạp nước quyết liệt. Cứ một chân vịn vào be ghe, ba chân đạp
nước làm cho chiếc ghe của hai ông cháu bác Ba Phi lướt tới ào ào. Ghe
càng lao tới thì đàn rùa càng sợ sút tay rơi lại, chúng càng quyết liệt
bám chặt và bơi miết. Chiếc ghe mỗi lúc một tăng tốc. Chồm chồm cỡi nước
tạo thành hai vệt sóng cuộn tròn hình chữ V trắng xóa. Hai ông cháu bác
Ba Phi khỏi phải chèo, bơi gì nữa.

Thằng Đậu ngồi trước mũi ghe gõ dầm cộp côp mà ca bài "Dân Liên
Xô vui hát trên đồng hoa". Bác Ba thì ở sau lái cứ cắp chèo vào nách mà
kềm cho ghe đi đúng hướng. "Chiếc tàu không có động cơ của hai ông cháu
bác Ba Phi cứ lướt sóng chồm tới. Gió phất phơ chòm râu màu bông sậy
dưới cằm làm cho bắc Ba nghe lòng mênh mong thơ thới. Bác lận lưng lấy
gói thuối bánh giồng ra vừa kềm lái vừa vấn hút. Bác cứ nhả khói, nhìn
mây, hiu hiu ánh mắt kềm con tàu lướt sóng ào ào mà không nghe một tiếng
vang, một nhịp chao động rung rinh nào của máy nổ. "Chiếc tàu" của hai
ông cháu bác Ba Phi đang độ tăng tốc, bỗng có tiếng đàn bà đâu đó kêu
réo chí chóe trên mặt sông:

- Tàu tóp máy! Tàu làm ơn tóp máy.

Bác Ba giật mình nhìn sang. Ơ kìa, những chiếc xuồng chở lúa
khẳm mẹp chèo đi ngược chiều. Xuồng của họ đang bị những đợt sóng tàu
của hai ông cháu bác Ba đánh bổ chòng chành sắp bị lật đến nơi ! Bác Ba
vội rà máy chèo làm động tác hãm tốc, nhưng không kham. Chiếc ghe cứ
chồm tới ào ào, mũi vẹt nước bung ra hai luồng sóng dữ. Mấy người đàn bà
chèo những xuồng lúa sợ bị đánh chìm, cứ kêu réo thất thanh. Bác Ba
không biết phải làm sao, đành thét:

- Tàu rùa! Tàu không có gắn máy. Tàu rùa, tóp máy không được!

- Và cứ thế, bác Ba kềm lái cho chiếc ghe chở rùa của mình chạy một mạch về tới nhà, lủi tuốt vô ụ bến.

Bác Ba gái nghe hai ông cháu thằng Đậu về tới, vội chạy ra mở
tấm đăng sậy chận ngang họng đìa cho chiếc ghe chở rùa chống vô đậu luôn
phía bên trong rồi mới bửng tấm đăng lại. Hai ông cháu bác Ba Phi mệt
đừ, lững thững lên nhà. Thằng Đậu thì sà xuống ôm lấy con chó Đuổi, còn
bác Ba ngồi dựa trên ghế trường kỷ, lột khăn bịt khấc, gỡ áo vắt vai
ném vào góc giường, thở ra, bảo bác gái:

- Tối rồi, dọn cơm ra bỏ bụng ba hột đi bà!