Ngày ấy,
không biết từ bao giờ và cũng không biết bằng cách gì, Quỷ chiếm đoạt
tất cả đất nước. Người chỉ ăn nhờ ở đậu và làm rẽ ruộng đất của Quỷ. Quỷ
đối với người ngày càng quá tay. Chúng dần tăng số phải nộp lên gấp đôi
và mỗi năm mỗi nhích lên một ít. Cuối cùng chúng bắt Người phải nộp
theo một thể lệ đặc biệt do chúng nghĩ ra là "ăn ngọn cho gốc". Người
không chịu. Chúng dùng áp lực bắt phải theo. Vì thế, năm ấy sau vụ gặt,
Người chỉ còn trơ những rạ là rạ. Cảnh tượng xương bọc da thê thảm diễn
ra khắp mọi nơi bên cạnh bọn Quỷ reo cười đắc ý.
Phật từ phương Tây lại, có ý định giúp người chống lại sự bóc lột tàn
nhẫn của Quỷ. Sau mùa đó, Phật bảo Người đừng trồng lúa mà cào đất thành
luống trồng khoai lang. Người cứ y lời làm đúng như lời Phật dặn. Quỷ
không ngờ Người đã bắt đầu có mưu kế chống lại mình nên cứ nêu đúng thể
lệ như mùa trước: "Ăn ngọn cho gốc".
Mùa thu hoạch ấy, Quỷ rất hậm hực nhìn thấy những gánh khoai lang chạy
về nhà Người đổ thành từng đống lù lù, còn nhà mình chỉ toàn những dây
và lá khoai là những thứ không nhai nổi. Nhưng ác nỗi, thể lệ đã quy
định, chúng đành cứng họng không chối cãi vào đâu được.
Sang mùa khác, Quỷ thay thể lệ mới là "Ăn gốc cho ngọn". Phật bảo người
lại chuyển sang trồng lúa. Kết quả Quỷ lại hỏng ăn. Những hạt lúa vàng
theo người về nhà, còn rạ phó mặc cho Quỷ. Quỷ tức lộn ruột nên mùa sau
chúng tuyên bố "Ăn cả gốc lẫn ngọn". Lần này Quỷ nghĩ:
- Cho chúng nó muốn trồng gì thì trồng, đằng nào cũng không lọt khỏi tay chúng tao.
Nhưng Phật đã bàn với Người thay đổi giống mới. Phật trao cho Người hạt giống cây ngô để gieo khắp mọi nơi mọi chỗ.
Năm ấy có một lần nữa, Người sung sướng trông thấy công lao của mình
không uổng. Trong nhà Người thóc ăn chưa hết thì từng gánh ngô đã tiến
về chứa từng cót đầy ăm ắp. Về phần quỷ lại bị một vố cay chua, uất ức
hàng mấy ngày liền. Cuối cùng Quỷ nhất định bắt Người phải trả tất cả
ruộng đất không cho làm rẽ nữa. Trong bụng chúng nghĩ:
- Thà không được cái gì cả, còn hơn là để cho chúng nó ăn một mình.
Phật bảo Người điều đình với Quỷ cho tậu một miếng đất vừa bằng bóng một
chiếc áo cà sa. Nghĩa là Người sẽ trồng một cây tre có mắc một chiếc áo
cà sa trên ngọn, bóng cà sa che bao nhiêu diện tích ở mặt đất thì là
đất của Người sở hữu ở đó. Ban đầu Quỷ không thuận nhưng sau chúng nó
suy tính thấy đất tậu ít mà giá rất hời bèn nhận lời:
- Ồ! Bằng chiếc áo cà sa có là bao nhiêu.
Chúng nó nghĩ thế. Hai bên làm tờ giao ước: Ngoài bóng tre là đất của Quỷ, trong bóng tre là đất của Người.
Khi Người trồng xong cây tre, Phật đứng trên ngọn, tung áo cà sa bay toả
ra thành một miếng vải tròn. Rồi Phật hoá phép làm cho cây tre cao vút
mãi lên, đến tận trời. Tự nhiên đất trời trở nên âm u: bóng của áo cà sa
dần dần che kín khắp cả mặt đất. Bọn Quỷ không ngờ có sự phi thường như
thế; mỗi lần bóng áo lấn dần vào đất của chúng, chúng phải dắt nhau lùi
mãi lùi mãi. Cuối cùng Quỷ không có đất ở nữa, phải chạy ra biển đông.
Vì thế người ta mới gọi là Quỷ Ðông.
Tiếc vì đất đai hoa màu đều thuộc về tay Người, Quỷ rất hậm hực, cố
chiêu tập binh mã vào cướp lại. Lần này Người phải chiến đấu với Quỷ rất
gay go vì quân đội của Quỷ có đủ một bầy ác thú như voi, ngựa, chó,
ngao, bạch xà, hắc hổ, v.v... rất hung dữ. Phật cầm gậy tầm xích đánh
giúp Người làm quân của Quỷ không tiến lên được.
Sau mấy trận bất lợi, Quỷ bèn cho quân đi dò xem Phật sợ gì. Phật cho
chúng biết là sợ hoa quả, oản chuối và cơm nắm, trứng luộc. Ðối lại Phật
cũng dò hỏi và biết quân của Quỷ chỉ sợ độc có mấy thứ : máu chó, lá
dứa, tỏi và vôi bột.
Lần giáp chiến sau đó, quân của Quỷ đem không biết cơ man nào là hoa quả
đến ném Phật, Phật bảo Người nhặt làm lương ăn rồi đem máu chó vẩy khắp
nơi. Quân của Quỷ thấy máu chó, sợ hoảng hồn bỏ chạy.
Lần thứ hai, quân của Quỷ lại đem oản chuối vào ném quân Phật. Phật bảo
Người nhặt làm lương ăn rồi giã tỏi phun vào quân địch. Quân của Quỷ
không chịu được mùi tỏi, nên cũng cắm đầu chạy biệt tích.
Lần thứ ba, quân của Quỷ lại đem cơm nắm, trứng luộc vào ném quân Phật.
Người tha hồ ăn và theo lời Phật dùng vôi bột vung vào Quỷ. Người lại
lấy lá dứa quất vào chúng. Quỷ chạy không kịp, lại bị Phật bắt đày ra
biển đông. Ngày Quỷ già, Quỷ trẻ, Quỷ đực, Quỷ cái cuốn gói ra đi, bộ
dạng của chúng vô cùng thiểu não. Chúng rập đầu sát đất cố xin Phật
thương tình cho phép một năm được hai ba ngày vào đất liền thăm phần mộ
của tổ tiên cha ông ngày trước. Phật thấy chúng khóc váng cả lên mới
thương hại hứa cho.
Vì thế, hàng năm cứ đến ngày tết Nguyên Ðán là ngày Quỷ vào thăm đất
liền, thì người ta theo tục trồng nêu để cho Quỷ không dám bén mảng vào
chỗ người đang ở. Trên nêu có khánh đất, mỗi khi gió rung thì có tiếng
động phát ra để luôn nhắc bọn Quỷ nghe mà tránh. Cũng trên đó có buộc
một bó lá dứa hoặc cành đa mỏ hái để cho Quỷ sợ. Ngoài ra, người ta còn
vẽ hình cung tên hướng mũi nhọn về phía đông và rắc vôi bột xuống đất
vào những ngày Tết để cấm cửa Quỷ.
Có câu ca dao:
Cành đa lá dứa treo kiêu (cao)
Vôi bột rắc ngõ chớ trêu mọi nhà.
Quỷ vào thì Quỷ lại ra.
Cành đa lá dứa thì ta cứa mồm
Ngày xưa người ta còn tin rằng những lúc cần đuổi quỷ như khi có dịch tễ
chẳng hạn, thì treo một nắm lá dứa ở trước ngõ hay vẩy máu chó khắp nơi
cho Quỷ khỏi quấy. Ðàn bà thường buộc tỏi vào giải yếm là cũng có một
mục đích gần như vậy.
Tiêu đề: Sự tích cây nêu ngày Tết 
Tue Mar 15, 2011 6:32 pm